Zalecenia organizacji zajmujących się ochroną zdrowia (WHO, AAP) sugerują, by do momentu ukończenia przez nasze małe dziecko drugiego roku życia zrezygnować z tej formy aktywności (wyjątek stanowią np. rozmowy wideo z najbliższymi w towarzystwie rodzica). Nieco inaczej jest ze starszymi dziećmi, w wieku od 2,5 roku do 4 lat. Warto jednak pamiętać o tym, że nie powinny one spędzać przed ekranem więcej niż godzinę dziennie, a najlepiej przyjąć zasadę „im mniej, tym lepiej”.
Treść programów powinna być dostosowana do wieku i indywidualnych predyspozycji dziecka. Tym, które są wysoko wrażliwe, łatwo ulegają przebodźcowaniu, mają duży problem z wyciszeniem się, warto proponować bajki o prostszej grafice, wolniejszej akcji, mniejszej liczbie bohaterów i dużej liczbie stałych, powtarzalnych elementów. Warto także każdorazowo obserwować dziecko i jego reakcje, ponieważ sam fakt, że bajka jest rekomendowana dla jakiejś grupy wiekowej, niewiele znaczy. Niektóre dzieci mocniej przeżywają pewne sytuacje, są bardziej lękliwe, dlatego w ich wypadku nawet sprawdzone przez znajomych „hity” mogą nie zdać egzaminu.
Niegrzeczne Książeczki
Seria Niegrzeczne Książeczki to opowieści dla małych i dużych, które rozprawiają się z mitami dotyczącymi dzieciństwa. Czy dziecko zawsze powinno być posłuszne, zjadać wszystko z talerza i dzielić się swoimi rzeczami? Książeczki bez jasnego morału, dające przestrzeń na rozmowę i zrozumienie potrzeb, pisane w duchu Porozumienia bez Przemocy.
Ciepłe i łagodne bajki dla najmłodszych (kategoria wiekowa 2,5 roku – 4 lata)
- Parauszek i przyjaciele to rodzima produkcja z łódzkiej wytwórni Se-ma-for. Film został zrealizowany techniką poklatkową. Bohaterami bajki są mały zajączek i jego przyjaciele. Warto dodać, że treść serii była konsultowana z psychologiem dziecięcym. To dobra propozycja dla maluchów, które na klasyczne bajki reagują dużym przebodźcowaniem. Odcinek trwa 10 minut.
- Rodzina Treflików – ten polski serial zrealizowany, podobnie jak Parauszek, metodą poklatkową opowiada o życiu rodziny zabawnych stworków. Treflik i Treflinka w ciepły i łagodny sposób pomagają zrozumieć najmłodszym widzom otaczający ich świat. Na wielką pochwałę zasługuje oprawa muzyczna serialu. Odcinek trwa 8,5 minuty.
- Przytul mnie to kolejna polska produkcja. Fabuła serialu bazuje na książce Proszę mnie przytulić Przemysława Wechterowicza. To niezwykle ciepła i przyjazna bajka, która ukazuje relacje między Tatą Misiem i jego synkiem. Wspiera rozwój empatii i uważności na innych, dodatkowo jest osadzona w codziennych realiach dziecka i pełna humoru. Odcinek trwa 6 minut.
- Bing – tytułowy bohater to trzyletni, ciekawy otaczającego go świata króliczek. Staje on przed wyzwaniami typowymi dla każdego malucha. Poprzez błędy uczy się na własnym doświadczeniu, przeżywa przy tym mnóstwo emocji. Opowiada o swoich przeżyciach językiem prostym i zrozumiałym dla małego odbiorcy. Odcinek trwa ok. 8 minut.
- Wyspa Puffinów to opowieść o rodzinie maskonurów. Głównymi bohaterami są Oona i jej brat Baba. To właśnie oni wprowadzają małego widza w świat natury, różnych gatunków zwierząt, ale także relacji społecznych, emocji i radzenia sobie z wyzwaniami, które niesie ze sobą codzienność. Animacja jest utrzymana delikatnych pastelowych kolorach. Cały odcinek trwa 20 minut i składa się z trzech siedmiominutowych części.
- Tygrysek Daniel i jego sąsiedzi to bajka, która wprowadza maluchy w świat relacji społecznych. Tytułowy tygrysek Daniel staje przed wyzwaniami i trudnościami, których doświadcza większość dzieci. Proste dialogi, nieskomplikowana animacja i wpadające w ucho piosenki to doskonała propozycja dla młodszych przedszkolaków. Odcinek trwa 20 minut.
Życie seksualne rodziców
Zacznij świadomie budować swoją relację z partnerem
Jak zrozumieć się w rodzinie
Jak dostrzec potrzeby innych i być wysłuchanym
Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli
Czas ekranowy dla starszych przedszkolaków
W przypadku starszych przedszkolaków warto kontynuować regułę, by na co dzień czas ekranowy nie przekraczał jednej godziny. W dalszym ciągu warto dobierać treści indywidualnie według preferencji i predyspozycji dziecka. W tym czasie może pojawić się fascynacja superbohaterami lub innymi mainstreamowymi postaciami. Dobrze jest najpierw samemu zapoznać się z tym, co chce oglądać dziecko, i/lub towarzyszyć mu w trakcie oglądania. Pomoże to budować relacje (dziecko ma możliwość pokazać rodzicom, co jest dla niego ważne, a rodzic ma okazję aktywnie wejść w ten świat), wspierać regulację emocji, a czasem przepracować tematy/wydarzenia, które pojawiają się w fabule bajki.
Dla starszych przedszkolaków
- Blaze i megamaszyny to historia ośmioletniego AJ-a i jego czerwonego monstertrucka Blaze’a. Poza perypetiami głównych bohaterów dużym plusem serialu jest to, że w nienachalny i bardzo atrakcyjny sposób wprowadza młodych widzów w świat podstaw fizyki, matematyki i mechaniki. Odcinek trwa 22 minuty.
- Ada Bambini, naukowczyni to bajka edukacyjna, w której główna bohaterka i jej dwoje przyjaciół aktywnie poznają otaczający ich świat i odkrywają różne zależności w nim występujące. Ada kocha naukę i razem z Ignasiem i Rózią pomaga małym widzom rozbudzać ciekawość, zdobywać wiedzę, a dodatkowo pokazuje, jak stosować ją w praktyce. Odcinek trwa 29 minut.
- Dora poznaje świat oraz Dora i przyjaciele to opowieści o ekscytujących przygodach małej podróżniczki i jej małpki, a zarazem najlepszego przyjaciela – Butka. W obu seriach ośmioletnia Dora eksploruje otaczający ją świat i eksperymentuje z różnymi rozwiązaniami. Dodatkowo pomaga swoim widzom poznawać angielskie słownictwo, przy okazji aktywizuje dzieci, zachęcając do powtarzania. Podobno każdy odcinek, zanim zostanie wyemitowany, prezentowany jest testowej grupie przedszkolaków w celu poznania ich opinii! Odcinek trwa 23 minuty.
- Spytaj Mądroboty to bajka, w której mieszkające w komputerze Mądroboty pomagają dzieciom znaleźć odpowiedzi na niezwykle istotne nurtujące je pytania: „Co się dzieje, gdy spuszczamy wodę w toalecie?”, „Skąd się bierze czekolada?” czy „Skąd się wzięły planety?”. Olbrzymim atutem serialu jest lekka, zabawna konwencja. Dzięki temu ważne informacje są przyswajane przez widzów niemal mimochodem. Odcinek trwa 26 minut.
A co dalej?
Dzieci w wieku wczesnoszkolnym mogą korzystać z urządzeń elektronicznych bez udziału osoby dorosłej. Przedtem warto jednak uzgodnić z dzieckiem jasne i czytelne dla obu stron zasady. Czas ekranowy nie powinien być karą ani nagrodą. Ogólnie zaleca się, by na tym etapie czas spędzony przed monitorem nie przekraczał dwóch godzin dziennie (ale oczywiście im mniej – tym lepiej!). Z troski o bezpieczeństwo dobrze jest filtrować treści, z którymi styka się dziecko (można założyć np. blokadę rodzicielską, zwłaszcza na strony dla dorosłych). To także dobry moment, by rozmawiać o zasadach obowiązujących użytkowników internetu oraz potencjalnych zagrożeniach i poruszyć m.in. tematy poznawania nowych osób, podawania danych osobowych czy kwestię negatywnych komentarzy w sieci. Warto także pamiętać o tym, że to rodzice modelują w dzieciach różne postawy, dlatego zanim zaczniemy egzekwować od dziecka przestrzeganie uzgodnionych reguł, dobrze jest przyjrzeć się krytycznie temu, w jaki sposób sami korzystamy z urządzeń cyfrowych.
Uwaga! Reklama do czytania
Uwaga! Złość
Jak zapanować nad reakcją na złość?
Życie seksualne rodziców
Zacznij świadomie budować swoją relację z partnerem
Tylko dobre książki dla dzieci i rodziców | Księgarnia Natuli
Bajki i seriale godne polecenia dla dzieci od 7 roku życia:
- Absurdalna planeta to dokumentalny serial przyrodniczy, który odkrywa tajemnice najdziwniejszych zwierząt żyjących na Ziemi. Dowcipna narracja sprawia, że nawet naukowe ciekawostki są prezentowane w tak zabawny sposób, że na pewno na długo zostaną w pamięci widza. Odcinek trwa 20 minut.
- Było sobie życie to kultowa już produkcja z lat 80. Każdy odcinek poświęcony jest innemu zagadnieniu związanemu ze zdrowiem i funkcjonowaniem ludzkiego organizmu. Serial w zabawny i bardzo przystępny sposób odpowiada na pytania spędzające dzieciom sen z powiek: „Jak to się dzieje, że chodzimy?” albo „Dlaczego trzeba myć zęby?”. Z tej serii równie godne polecenia są także bajki, m.in.: Był sobie człowiek czy Byli sobie podróżnicy. Odcinek trwa ok. 25 minut.
- Dzieciaki móżdżaki to serial edukacyjny, który przybliża zagadnienia ważne dla młodych widzów. W zrozumiały, a jednocześnie atrakcyjny wizualnie sposób pomaga zgłębić wiedzę m.in. o mechanizmach rządzących światem mediów społecznościowych, emocjach, motywacji i kreatywności. Odcinek trwa 25 minut.
- Niesamowite laboratorium Emily to gratka dla małych naukowców i wielbicieli domowych eksperymentów. Są wybuchy, tornada, gniotki, armaty – czyli wszystko to, co dzieci lubią najbardziej. Na koniec każdego odcinka zawarty jest także instruktaż do wykonania własnego eksperymentu w domu. Odcinek trwa 24 minuty.
Rodzinny wieczór filmowy
Niektórzy mogą uważać, że oglądanie filmów nie jest wartościową formą spędzania wolnego czasu przez rodzinę. To nie musi być prawda – wspólny seans może być świetnym sposobem na umacnianie rodzinnych więzi (zwłaszcza w długie, chłodne jesienne i zimowe wieczory)! Nic nie stoi na przeszkodzie, by uczynić z tego cotygodniowy rodzinny rytuał. Żeby ten czas był jeszcze bardziej wyjątkowy, można przygotować np. bazę z koców i poduszek, do tego popcorn, muffiny czy inne przekąski. Samo wybieranie filmu może być też świetną okazją do trenowania umiejętności negocjacyjnych (zwłaszcza gdy w rodzinie jest więcej niż jedno dziecko, a ich potrzeby i zainteresowania znacząco się różnią!).
Filmy fabularne do oglądania całą rodziną:
- W głowie się nie mieści to kultowy już film animowany, który obrazuje trudy okresu wczesnego dorastania. W centrum dowodzenia w głowie dwunastoletniej Riley nieustannie konkurują ze sobą Radość, Gniew, Strach, Odraza i Smutek. To świetne wprowadzenie w świat nastoletnich emocji i dobra zabawa dla całej rodziny! Czas trwania: 102 minuty.
- Dzień na tak to komedia familijna. Zmęczeni ciągłymi negocjacjami z dziećmi rodzice wpadają na szalony pomysł: w jeden wybrany dzień to dzieci dyktują warunki, a oni na każdą propozycję zobowiązują się odpowiedzieć „tak”. Brzmi jak kompletne szaleństwo? Cóż, dla wielu dzieci to spełnienie marzeń! Czas trwania: 86 minut.
- Charlie i fabryka czekolady to historia chłopca, który niespodziewanie wygrywa kupon na zwiedzanie lokalnej fabryki czekolady, prowadzonej przez ekscentrycznego cukiernika Willy’ego Wonkę. Film jest utrzymany w nieco mrocznym, charakterystycznym dla Tima Burtona klimacie, jednak połączenie tajemnicy z elementami magii i absurdu sprawia, że to świetny film trafiający w gusta osób w każdym wieku! Czas trwania: 105 minut.
- Matylda to opowieść o niezwykle inteligentnej i zaradnej dziewczynce, która pewnego dnia odkrywa w sobie zdolności telepatyczne. Mała Matylda od urodzenia musi radzić sobie sama, dlatego ucieka w świat książek. Niestety jej rodzice zupełnie tego nie rozumieją – ich ulubioną rozrywką jest oglądanie telewizji. Na szczęście Matylda trafia w swoim życiu na kogoś wyjątkowego – tą osobą jest jej wychowawczyni. Ciepła, zabawna, a zarazem trochę zwariowana i absurdalna historia, która pokazuje, że nie ma rzeczy niemożliwych. Czas trwania: 98 minut.
Czego nauczyła mnie ośmiornica to film dokumentalny o wyjątkowej, chociaż bardzo nietypowej przyjaźni nurka i…. ośmiornicy. Przechodzący trudne chwile Craig zaczyna regularnie eksplorować podwodny świat. Co ciekawe, nurkuje bez butli i bez kombinezonu. Początkowo pływanie jest dla niego okazją do ucieczki przed światem zewnętrznym, jednak z czasem z biernego obserwatora staje się aktywnym uczestnikiem podwodnych interakcji. Dzięki olbrzymiej cierpliwości (Craig schodził pod wodę przez ponad sto dni), delikatności i wielkiemu szacunkowi do natury udaje mu się nawiązać relacje z morskim zwierzęciem. Ośmiornica odkrywa przed filmowcem nieznany świat oceanu i prawa nim rządzące. Czas trwania: 85 minut.
2 odpowiedzi na “Czym się kierować, wybierając bajki dla najmłodszych?”
Przytul mnie to nie jest ciepła i dobra bajka. Roi się tam od niefajnych zachowań np ignorowanie głodu synka albo wkładanie rąk do wrzątku. Po pierwszych dwóch odcinkach odpuściłam. Szkoda bo wizualnie piękna. Ale treści masakra.
Właśnie otrzymałam w prezencie książeczka, które niezwykle mnie zachwyciła! 12 ważnych emocji — polscy autorzy o tym, co czujemy. Nie mogę doczekać się przeczytać ją ze swoim synkiem! Niesamowite opowiadania znajdują się w środku. Polecam!