Autor: Monika Szczepanik

O wartości zabawy nie trzeba nikogo przekonywać. Najlepiej wiedzą o tym dzieci, które bawią się niemal od urodzenia. Jeśli rozumieć zabawę jako aktywność podejmowaną samoistnie – z radości i dla radości, to z pewnością niemowlęta bawią się, próbując naśladować nasze miny. Później przychodzi czas na chwytanie krawatu taty, ściąganie babci okularów z nosa, upuszczanie grzechotki, wkładanie stopy do buzi – to przecież zabawa w czystej formie!

“Idea Porozumienia bez Przemocy (Nonviolent Communication) jest prosta i zawiera się w dwóch pytaniach. Pierwsze: Co jest w tobie teraz żywe? Drugie: Co poprawi jakość twojego życia, co je wzbogaci? Naucz się mówić o tym uczciwie, unikając osądów i krytyki. W Porozumieniu bez Przemocy chodzi o to, aby przekazać informacje wynikające z tych pytań rozmówcy i z empatią przyjąć te, których z kolei on udziela”. (M. Rosenberg)

Dziecko jest kompetentne – podobnie jak dorosły. Ani dziecku, ani dorosłemu niczego nie brakuje, choć mają różne doświadczenia, nie tylko jeśli chodzi o jakość, ale i o ilość. Mówiąc o relacji dorosłego z dzieckiem, zwykle skupiamy się na roli dorosłego, który modeluje zachowanie dziecka, stanowi dla niego punkt odniesienia, nadaje kierunek, wspiera, pokazuje, uczy. Za rzadko, moim zdaniem, mówi się, że i dziecko może dorosłego czegoś nauczyć. Czegoś bardzo konkretnego i ważnego. Czego?

Między dziećmi… Co się tam dzieje? Jest wspólna zabawa, przygoda, odkrywanie świata, zbliżanie się do siebie, uczenie się od siebie nawzajem. Jest też rywalizacja, konflikty, ochrona swoich granic, stanowcze „nie” i oddalanie się od siebie. Tak jest. To części składowe życia. Niestety tych ostatnich wolelibyśmy nie doświadczać, chcielibyśmy także ochronić przed nimi nasze dzieci. Szczególnie, gdy to nasze WŁASNE dzieci.

Wychowanie często rozumiane i traktowane jest jako proces, w którym wychowawca, pedagog, rodzic uczy wychowanka, ucznia, dziecko umiejętności niezbędnych do życia w świecie i kształtuje tzw. pożądane postawy. Uczy, czyli dobiera środki umożliwiające mu osiągnięcie założonego celu.

„Socjalizacja jest dla dzieci procesem niezwykle istotnym, ale uśmiercanie w jej imię wewnętrznej criatury jest równoznaczne z zabijaniem dziecka” Clarissa Pinkola Estes

To, co mówimy, jest równie ważne jak to, w jaki sposób mówimy. Przekonywały mnie o tym polonistki przez całą moją edukację. I dowodziły, że istnieje bezpośredni związek między językiem a głową. Język jest bowiem wyrazicielem tego, co mamy w głowie. Ponieważ jednak głowę najtrudniej namówić do zmiany, dużo trudniej niż język, więc warto zacząć od tego drugiego. Głowa będzie zmieniać się wraz z językiem. Powoli, ale skutecznie.

Marshall Rosenberg empatią nazywa “pełne szacunku rozumienie tego, czego w danym momencie doświadczaj inni”, stan “oczyszczenia umysłu i słuchania innych całym sobą”.
Empatia jest tym czego pragniemy, nawet wtedy, gdy nie uświadamiamy sobie tego pragnienia. Jej istotą jest słyszenie i dostrzeganie, czyli zaspokojenie potrzeby bycia widzianym, słyszanym i branym pod uwagę.

Porozumienie bez Przemocy (czy – jak pisze Marshall Rosenberg – Porozumienie Współczujące, Porozumienie Serca) to sposób komunikowania się oparty na uczuciach i potrzebach. To sposób mówienia i słuchania (według autora – stary jak świat) budujący prawdziwe, żywe, bliskie, pełne zrozumienia i akceptacji relacje. To komunikacja, która pomaga w odnalezieniu siebie, w dotarciu do swoich pragnień i do strategii umożliwiających ich zaspokojenie

Człowiek jest w relacji. Z sobą samym i z drugim. Bycie w relacji, które wzbogaca nasze życie i czyni je pełniejszym, wydaje się być odpowiedzią na wiele naszych potrzeb. Nie ma ani cenzusu wiekowego, płciowego ani puli doświadczeń, które uprawniają do bycia w takiej relacji. Jest ona udziałem każdego z nas. Jest naszym naturalnym stanem

Jesteśmy ludźmi i dlatego popełniamy błędy, potykamy się, przewracamy, czasem spadamy na przysłowiowe dno. Jesteśmy rodzicami i dlatego zdarza nam się zrobić, powiedzieć, pomyśleć o swoim dziecku, a potem o sobie, takie rzeczy, że trudno się do nich publicznie przyznać

Podstawową rolą rodzica jest dostrzeżenie tego, co widzi i usłyszenie tego, co słyszy. Podstawowym zadaniem rodzica jest bycie uważnym