Czy możliwe jest rodzicielstwo bez ekspertów? Czy potrzebujemy fachowej wiedzy, aby sprostać codziennym wyzwaniom? A może jest tak, że dużą część tej wiedzy nosimy w sobie? Jeśli tak, to jaką ją odkryć? Jak nauczyć się nią posługiwać?
Autor: Marta Szperlich-Kosmala
- (aka Boska Nioska). Doradczyni noszenia, autorka książki „Noszenie dzieci” w Wydawnictwie Natuli. Propaguje "babywearing z ludzką twarzą".
Prowadzi Pracownię Mokosz, której celem jest wzmacnianie kompetencji rodzicielskich i samorozwój. Filozofka, hortiterapeutka, nauczycielka i coach. Mieszka w drewnianym domu pod lasem w Górach Świętokrzyskich.
Kategorie
Rola ojca w połogu
Nasza kultura nie przewiduje dużo miejsca na połóg. Matka urodziwszy dziecko, wraca natychmiast do swoich obowiązków – przynajmniej tych domowych. Mężczyźni zaś często nie wiedzą, jak zaopiekować się partnerką w tym szczególnym okresie. Tymczasem znalazłoby się dla nich niejedno zadanie…
Psychologia już dawno zastąpiła termin “opieka macierzyńska” nowym, bardziej adekwatnym “opieka rodzicielska”. W naszej kulturze, inaczej niż w kulturach tradycyjnych, mężczyźni uczestniczą w porodach i opiekują się swoimi dziećmi – także niemowlętami. Dlaczego to podejście nadal nie przedarło się do naszego codziennego języka?
Chyba wszyscy znamy tę informację z pokładu startującego samolotu: „Jeżeli ciśnienie w kabinie gwałtownie spadnie, maski tlenowe wypadną automatycznie. (…) Jeśli podróżujesz z dzieckiem, najpierw nałóż maskę sobie, a potem dziecku.” Ma to głęboki sens, ponieważ rodzic bez “maski tlenowej” na niewiele się dziecku zda.
Wyobraź sobie, że wraz z grupą kobiet siedzisz przy wielkim stole. W izbie jest ciepło, gdzieś obok bawią się dzieci. Śpiewacie dobrze znane ci pieśni, opowiadacie sobie historie z życia i książek. Przed wami leżą sterty gęsiego puchu… Czujesz się częścią tej grupy, czujesz, że przynależysz, czujesz się bezpieczna.
W 2015 roku trzy duże instytucje: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Akademia Medyczna we Wrocławiu oraz Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, po raz pierwszy zbadały zdrowie psychiczne Polaków (1). Wyniki były niepokojące: co czwarty dorosły Polak choć raz w życiu doświadczył zaburzeń psychicznych. A wiele z nich ma swoje źródło we wczesnym dzieciństwie.
Wraz z pojawieniem się dwóch kresek na teście ciążowym w głowie przyszłej mamy rodzi się mnóstwo pytań. Jakie ono będzie? Czy będzie miało proste czy kręcone włosy? A oczy – niebieskie czy brązowe? Będzie podobne do mnie czy do niego? A czasami – czy je pokocham?
Rodzicielstwo to suma przekonań – o nas samych, o byciu matką lub ojcem, o naszych potrzebach, o tym jak ładujemy baterie, wreszcie o naszych priorytetach.
Rodzice kilkuletnich dzieci nie zawsze wiedzą, jak radzić sobie z ich potrzebą nieskrępowanej zabawy. Tymczasem w tym, że dziecko rozbiera się do naga, nie ma nic niezwykłego. Tym, co powinno wzbudzić naszą czujność, są raczej niestosowne zachowania innych dorosłych.
Rodzice są coraz bardziej świadomi dobrodziejstw płynących z noszenia dzieci w chuście. Mimo rosnącej popularności – a może właśnie z jej powodu – wybór pierwszej chusty wcale nie jest coraz łatwiejszy. W Polsce jak grzyby po deszczu powstają szwalnie chustowe. Te mniejsze przykładają do produkcji wagę nie mniejszą (jeśli nie większą!), niż dotychczasowi potentaci na rynku chustowym. Na co zwrócić uwagę przy zakupie?
Czy latem w chuście dziecku nie jest za gorąco? Z pewnością nie bardziej gorąco niż w wózku (szczególnie w gondoli). Warto poznać kilka podstawowych zasad noszenia, by zapewnić sobie i dziecku odpowiedni komfort w ciepłe a nawet upalne dni.
Czy zdarzyło się wam nie pamiętać, czy zamknęliście drzwi na klucz? Albo czy prowadząc auto i myśląc o niebieskich migdałach, jednak dojechaliście do domu, nie gubiąc trasy? Jeśli tak, to doświadczyliście autohipnozy, która leży u podstaw hipnoporodu.
Błoto przeżywa renesans. Być może wynika to z faktu, że do głosu doszło pokolenie, które samo wychowywało się w błocie. Dzieciaki z lat 80. i 90. całe lato siedziały w grupkach nad swoimi błotnymi potrawami. Zupa z pokrzyw i stokrotek, gołąbki z liści chrzanu z nadzieniem z błota, błotne kotlety – to było nasze dziecięce menu. Teraz niegdysiejsze dzieci same są rodzicami, więc dla swoich dzieci pragną podobnych doświadczeń. A może powody są inne?
Znany duński psycholog Jesper Juul, a za nim wielu innych specjalistów, podkreśla: dorosły powinien przebywać w towarzystwie innych dorosłych. Dla dobra swojego i dzieci.
Wydaje się, że nie ma obszaru życia wrażliwszego na odczuwanie poczucia winy niż rodzicielstwo. Przyczyny tego zjawiska mogą być różnorakie, począwszy od kulturowego przekazu, poprzez osobistą historię, aż po odziedziczone przekonania (np. dziewczynkom często powtarza się, że mają być grzeczne i miłe, co w późniejszym życiu rzutuje na ich własne macierzyństwo). Ważne jest to, że rodzicielskie poczucie winy możesz potraktować jak sprzymierzeńca.
Łatwo ulega przestymulowaniu, płacze “bez powodu”, nie chce zasnąć, trzyma się mamy, nie lubi niespodzianek… Dlaczego moje dziecko jest “trudne w obsłudze”?
Radosny czas świąt, pełen rodzinnych spotkań, może być trudny dla niemowląt. Są bowiem bombardowane nadmiarem bodźców, wyrwane z kojącej rutyny, oglądane, dotykane, noszone przez wiele nowych osób! Chusta lub nosidło stanowią proste narzędzie, które warto zabrać na wizytę do dziadków. Zapewni ono dziecku bezpieczną przystań.
Jean Liedloff przebywając wśród Indian Yequana w amazońskiej dżungli, mogła na własne oczy obserwować mechanizmy rządzące zachowaniami naszego gatunku i umożliwiające nam przetrwanie. Na tej podstawie stworzyła koncepcję kontinuum, która odnosi się także do nas, żyjących w zachodnim świecie.
Gdy kończą się wakacje, dzieci, pod natłokiem codziennych obowiązków, zamiast spędzać od rana do wieczora czas na podwórku, tak jak to robiły jeszcze wczoraj, dobrowolnie przykuwają się do telewizora lub komputera, mniej dobrowolnie do lekcji. Na przyrodę często nie starcza czasu.
Więź niemowlęcia z rodzicem zapewnia mu stabilność psychiczną nie tylko w dzieciństwie, ale i w dorosłości. To nie wszystko – dobre relacje i doświadczenia w pierwszych latach życia mają także wpływ na zdrowie fizyczne.